حق داشتن نام حقی غیرمالی و ناظر به شخصیت خود فرد است؛ علی‌الاصول نیز می‌باید خود فرد در تعیین آن نقش داشته باشد، در عین حال از آنجا که تعیین نام غالبا در هنگام اعلام تولد به مامور ثبت احوال انجام می‌شود و صاحب شناسنامه در چنین هنگامی از اهلیت استیفاء برخوردار نیست، تعیین نام توسط فردی غیر از صاحب نام مجاز تلقی می‌شود. بر اساس ماده 20 ق.ث.ا.، انتخاب نام بر عهده اعلام‌کننده است و اعلام‌کننده نیز برحسب تبصره یک ماده شش قانون ثبت احوال کسی است که مکلف به اعلام رویداد تولد است؛ ماده شانزده همان قانون نیز مکلفان به اعلام تولد را تعیین کرده است.
بر اساس این ماده، «اعلام و امضاء سند ثبت ولادت به ترتیب به عهده اشخاص زیر خواهد بود:
1- پدر یا جد پدری.
2- مادر در صورت غیبت پدر و در اولین موقعی که قادر به انجام این وظیفه باشد.
3- محذوف به موجب قانون اصلاح قانون ثبت احوال مصوب 1355 در تاریخ 24/10/1363.
4- وصی یا قیم یا امین.
5- اشخاصی که قانوناً عهده‌دار نگهداری طفل می‌باشند.
6- متصدی یا نماینده موسسه‌ای که طفل به آنجا سپرده شده است.
7- صاحب واقعه که سن او از 18 سال تمام به بالا باشد».
دستورالعمل نامهاى کوچک ممنوع
-1 نامهایى که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامى مىگردد، مانند عبد اللات و عبد العزى (لات و عزى نام دو بت در مکه معظمه در دوران قبل از اسلام بوده است.)
-2 اسامى مرکبى که عرفا یک نام محسوب نمىشوند (اسامى مرکب ناموزون، مانند سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز و ...)
-3 عناوین اعم از لشکرى و کشورى و یا ترکیبى از اسم و عنوان، مانند سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا سروان محمد و شهردارعلى.
-4 القاب اعم از ساده و یا مرکب مانند ملک الدوله، خان و یا شوکت الملک و حاجیه سلطان و یا سلطانعلى.
-5 اسامى زننده و مستهجن، آن دسته از نامهایى است که بر حسب زمان و مکان و یا به دلائل و جهات ذیل براى شخص دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شوراى عالى برسد:
-5 -1 نامهایى که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهاى والاى انسانى است، مانند گرگ و قوچى و.....
-5 -2 نام هایی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد مانند لات و خونریزو چنگیزو....
-5 -3 نام هایی که موجب اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه و فرهنگ سلطه گردد مانند وانوشکا، ژاکاردو......
-5 -4 نام هایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد مانند صد تومانی، گت آقاو.....
افراد ذی صلاح جهتتغییر نام
صاحب سند سجلی یا نماینده ی قانونی وی
مدارکو منضمات مورد نیازجهتتغییر نام
- تصویر مصدق شناسنامه
- تصویر مصدق استشهادیه محلی
بر اساس ماده 4 قانون ثبت احوال دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خواهان صالح به رسیدگی خواهد بود. رای وحدت رویه 726 هیأت عمومی دیوان عالی کشور نیز بیان میدارد:
ماده 4 قانون ثبت احوال مصوب 1355 که دادگاه محل اقامت خواهان را صالح برای رسیدگی به دعاوی راجع به اسناد ثبت احوال اعلام کرده است بر حسب مستفاد از ماده 25 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی با مقررات این قانون مغایرت ندارد، بنا به مراتب رأی شعبه هجدهم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد موافق قانون تشخیص و به اکثریت آراء تأیید می گردد. این رأی طبق ماده 270 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه ها لازم الاتباع است.
دفتر خدمات الکترونیک قضایی دادفر (شیراز)
